عفونت مثانه

شايد تا حالا پيش آمده باشد كه زمان زيادى را براى رفتن در تاريكى شب به طرف دستشويى صرف كنيد، ولى وقتى به آن جا مى‏رسيد اتفاق خاصى نمى‏افتد و فقط دچار كمى سوزش مى‏شويد.
ما درباره‏ى چه چيزى، صحبت مى‏كنيم؟ مشكلى كه زنان زيادى را مبتلا مى‏كند. از هر ده نفر، پنج نفر در طول زندگى خود با عفونت مثانه رو به رو مى‏شوند. مردان نيز دچار اين عفونت مى‏شوند، اما به ندرت؛ اين بيمارى كه به نام عفونت مجارى ادرارى هم شناخته شده است، به عنوان يك بيمارى زنانه در نظر گرفته مى‏شود. تقريبا پنجاه درصد زنان، حداقل يك بار و بيش از بيست درصد آنها دچار عفونت‏هاى مكرر مى‏شوند.
ابتلا به اين بيمارى، يك يا دو بار در سال، زياد عجيب نيست. علت اين بيمارى چيست؟ اين عفونت توسط يك باكترى به نام )E.COLI( كه در واژن زنان وجود دارد، ايجاد مى‏شود. اين باكترى در واژن، مشكلى ايجاد نمى‏كند ولى هنگامى كه به مجارى ادرار وارد مى‏شود اين مشكلات به وجود مى‏آيد. بعضى از باكترى‏هاى به طور معمول، در بدن همه‏ى زنان وجود دارند و زنانى كه دچار UTI »بيمارى‏هاى عفونى دستگاه ادرار« مى‏شوند از نظر آناتوميكى )ساختمان بدنى( با زنان سالم فرقى ندارند؛ اما بنابر دلايلى كه نمى‏دانيم، اين زنان به عفونت حساس‏ترند. شما مى‏توانيد كارهاى زيادى براى كاهش اثرات UTI انجام دهيد.

مايعات فراوان بنوشيد.
 

اين توصيه، شايد تنها نكته‏ى مهم باشد. دكتر كوهن مى‏گويد: بعضى از اين زنان اين طور فكر مى‏كنند: ما فقط هنگامى كه به دستشويى مى‏رويم، دچار سوزش مى‏شويم، سپس مصرف مايعات را كم مى‏كنيم تا به دستشويى نرويم.
بايد بدانيد كه هر چه ادرار، بيشتر در مثانه بماند، باكترى بيشترى در آن رشد خواهد كرد. تعداد اى‏كولاهاى هر بيست دقيقه دو برابر مى‏شود. بنا به نظر دكتر استابسكين، هر چه باكترى بيشتر باشد، درد هم بيشتر خواهد بود. مسلما بهترين كار اين است كه با نوشيدن مايعات فراوان، باعث شكسته شدن عفونت و خارج كردن ميكروب‏ها شويم. مطالعات انجام شده نشان مى‏دهد كه باكترى‏هايى كه به صورت مكانيكى وارد مثانه‏ى داوطلبان مى‏شدند، با دو بار ادرار كردن مؤثر، به بيرون رانده مى‏شوند و مثانه استريل مى‏شود.
پيام: هر چه مايعات بيشترى بنوشيد، درد شما زودتر متوقف مى‏شود و يك نكته؛ اگر ادرار شما صاف و روشن است يعنى به اندازه كافى مايعات نوشيده‏ايد.

حمام آب داغ بگيريد.
 

دكتر ريچارد مى‏گويد: اين كار باعث تسكين درد در بسيارى از اين زنان مى‏شود و احتمالا اين اثر به علت كاهش التهاب مى‏باشد.

آسپيرين با ايبوپروفن، مصرف كنيد.
 

اين دو دارو، ضد التهاب هستند و هر چه التهاب كمتر شود، درد نيز كمتر مى‏شود.

از ويتامين C استفاده كنيد.
 

بعضى از پزشكان اعتقاد دارند كه مصرف روزانه هزار ميلى گرم ويتامين C، براى اسيدى كردن ادرار، كافى است تا باعث اختلال در رشد باكترى شود.
احتياط: بعضى از آنتى‏بيوتيك‏هايى كه براى عفونت مثانه تجويز مى‏شوند، در ادرار اسيدى به خوبى اثر نمى‏كنند. بنابراين اگر ويتامين C مصرف مى‏كنيد، پزشك خود را در جريان بگذاريد.

از جلو به عقب پاك كنيد.
 

تميز كردن محل خروج ادرار از جلو به عقب، از عفونت مجدد جلوگيرى مى‏كند. به گفته‏ى پزشكان، تميز كردن در جهت عكس، شايع‏ترين علت عفونت و راه مناسبى براى عفونت‏هاى مكرر مى‏باشد.

قبل از تماس جنسى به حمام برويد.
 

اين كار به خارج شدن باكترى‏هايى كه ممكن است در واژن باشند، كمك مى‏كند؛ در غير اين صورت، ممكن است باكترى‏ها به علت نزديكى جنسى به داخل مثانه رانده شوند.

بعد از تماس جنسى به حمام برويد.
 

آلت تناسلى مرد، باكترى‏هاى موجود در واژن را به طرف سوراخ ادرارى و سپس مثانه مى‏راند.
البته تخليه‏ى مؤثر، مثانه را كاملا مى‏شويد. دكتر كوهن مى‏گويد: هيچ شكى نيست كه UTI در زنانى كه از نظر جنسى فعالند، بيشتر است، اما اين به علت مراقب نبودن، بعد از تماس جنسى است، يعنى ادرار كردن مى‏تواند به راحتى باكترى‏ها را بشويد.

در استفاده از ديافراگم تجديد نظر كنيد.
 

دكتر استاسكين مى‏گويد: ثابت شده است كه ديافراگم، عامل اصلى كمك كننده در افرادى است كه دچار عفونت‏هاى مكرر و مزمن مثانه مى‏شوند. احتمالا دو مكانيسم در ايجاد اين حالت، دخالت دارند: باكترى‏ها روى ديافراگم كه در عمق واژن قرار دارد، جمع مى‏شوند و همچنين ديافراگم مانع تخليه كامل مثانه مى‏باشد.

از نوار بهداشتى به جاى تامپون استفاده كنيد.
 

جوزف كورير مى‏گويد: هيچ كس نمى‏داند كه چرا بعضى از زنان به عفونت‏هاى مكرر، دچار مى‏شوند؛ اما مسايل مربوط به واژن مانند ميزان فعاليت جنسى، كاربرد ديافراگم و استفاده از تامپون )پنبه‏اى كه داخل واژن مى‏گذارند( در ايجاد آن، نقش دارند.

بهداشت كافى را تمرين كنيد.
 

منظور از رعايت بهداشت كافى پوشيدن لباس‏هاى زير پنبه‏اى است كه شما را خشك نگه مى‏دارد؛ پرهيز از پوشيدن شلوارهاى تنگ كه تهويه را مشكل مى‏كند و در يك كلام، تميز نگه داشتن است.
دكتر استاسكين مى‏گويد: اگر نمى‏توانيد حمام برويد تا باكترى‏ها را از ناحيه پرى‏نئال )بين واژن و مخرج( تميز كنيد، به طور حتم، در معرض خطر عفونت مجدد قرار خواهيد گرفت. اما افراط هم مى‏تواند به اندازه‏ى تفريط زيان‏آور باشد. شستشو مى‏تواند به طور ثابت، باكترى‏ها را وارد واژن و باكترى‏هاى غير عفونى را با باكترى‏هاى عفونت‏زاى E.COLI )اى‏كولاى( جايگزين كند و باعث عفونت‏هاى مجارى ادرارى شبيه UTI شود. مصرف صابون‏هاى ضد باكتريال قوى مى‏تواند همين كار را بكند. يعنى تغيير فلور نرمال واژن )يعنى باكتريهايى كه بدون خطر در واژن حضور دارند( كافى است تا فرد به عفونت حساسيت پيدا كند.

نكته: تميز باشيد، ولى وسواس به خرج ندهيد.
 

يك روش جايگزين
 

هر زنى كه دچار عفونت‏هاى مجارى ادرارى است و مرد همراه او، حتما درباره‏ى درمان با عصاره‏ى زغال اخته چيزهايى شنيده‏اند. آيا اين عصاره، مؤثر است؟ پاسخ اين سؤال هنوز معلوم نيست. دكتر استاسكين مى‏گويد: من فكر مى‏كنم اين عصاره با افزايش مصرف مايعات به وسيله‏ى بيمار، بيش از هر علت ديگرى مى‏تواند باعث اثرات درمانى شود. دكتر جوزف كوريور تأييد مى‏كند: اين عصاره باعث غنى‏سازى ويتامين C بدن مى‏شود.

هشدار پزشكى
 

علايم يك بيمارى جدى
 

چهار علامت اصلى وجود دارد كه افراد مبتلا به عفونت مثانه، در صورت مواجهه با آن، بايد به دكتر مراجعه كنند. اين علايم عبارتند از:
- وجود خون در ادرار
- درد كمر و درد پهلو
- تهوع و استفراغ
در حدود 90 درصد زنان مبتلا، با مصرف اولين يا دومين قرص، باكترى‏ها از بين مى‏روند، اما علايم آن دو تا سه روز باقى مى‏ماند و تعداد كمى از اين افراد دچار عفونت حاد كليوى مى‏شوند.
منبع : دايرة المعارف پزشك خانواده ،گروه مولفان انستیتوسلامتی آمریکا

پي‌نوشت‌ها:
 

* انتشارات سپهر اندیشه - 1387